Jest to nowotwór skóry o dużej skłonności do wzrostu naciekającego i mogący dawać przerzuty, głównie do węzłów chłonnych. Punktem wyjścia są najczęściej stany przedrakowe. Czynnikami prowokującymi są: drażnienie mechaniczne, środki chemiczne, przewlekłe działanie promieni słonecznych i inne. Zmiany skórne mają charakter brodawkujący lub wrzodziejacy, cechują się naciekiem podstawy i często wałowatymi, wywiniętymi brzegami. W zależności od cech morfologicznych wyróżnia się dwie odmiany. Pierwsza z nich to brodawkująca – zmiany są przerosłe, naciekanie w głąb jest mniejsze niż w odmianie wrzodziejącej – druga z nich – powoduje duże zniszczenie miejscowe, są to głęboko drażniące owrzodzenia, brzegi są twarde, wałowate i nacieczone. Umiejscowienie jest rozmaite, wszędzie tam, gdzie obecne są stany przedrakowe. Poza tym występuje na wardze dolnej (te zmiany dają najwcześniej przerzuty do węzłów chłonnych), w okolicy oczodołu, nosa i narządów płciowych. Przebieg zależy od usadowienia i głębokości naciekania. Rak może powodować zejście śmiertelne z powodu przerzutów, zwłaszcza jeśli jest umiejscowiony w okolicach przejścia skóry do błon śluzowych. O rozpoznaniu choroby rozstrzyga badanie histologiczne. Leczenie to m.in. chirurgiczne usuniecie raka, szczególnie w obrębie twarzy, warg i rąk u osób młodych, narażonych na działanie promieni słonecznych. Poza tym stosuje się metodę Mohsa, która polega na wypalaniu tkanek nowotworowych za pomocą pasty z chlorkiem cynku. Oprócz tego naświetlanie promieniami X.
Rak kolczystokomórkowy skóry
