Jest to najczęstsza postać nowotworów skóry o stosunkowo niewielkiej i tylko miejscowej złośliwości (wnika w głąb podścieliska i może niszczyć tkanki głębiej leżące) oraz powolnym wzroście. Różni się od innych raków niewystępowaniem przerzutów oraz pochodzeniem znamionowym, stąd często stosowana nazwa nabłoniak. Są to guzy newoidalne, powstające z płodowego zawiązka nabłonkowego, który różnicuje się w kierunku struktur przydatków skóry. Jednakże rozwój guzów następuje w starszym wieku. Zmiany zwyrodnieniowe starcze skóry odgrywają rolę czynnika usposabiającego. Czynnikami prowokującymi mogą być m.in. promienie słoneczne (znaczne częstsze występowanie nabłoniaków w krajach o silnym nasłonecznieniu), zażywanie związków arsenu i inne. Nabłoniaki rozwijają się w tych warunkach ze stanu przedrakowego – typu rogowacenia starczego. Zmiana ma charakter niezapalnego guzka otoczonego perełkowatym wałem. W zależności od cech morfologicznych wyróżnia się odmiany nabłoniaków: płaskie, wrzodziejące, przerosłe, barwnikowe. Zmiany umiejscowione są najczęściej na twarzy. Nawet przy bardzo rozległych zmianach dotyczących oczodołu, gałka oczna pozostaje wolna. Zmiany nie występują również na błonkach śluzowych. Wzrost guzka jest bardzo powolny. Leczenie opiera się na rentgenoterapii, elektrokoagulacji, kriototerapii, zabiegu chirurgicznego – w zależności od postaci raka i stopnia zaawansowania.
Rak podstawnokomórkowy skóry
