Ubytek wielowarstwowego nabłonka płaskiego wokół ujścia zewnętrznego szyjki macicy (n.sz.m. prawdziwa) powstały wskutek zapalenia. Ubytek pokrywa się wkrótce nabłonkiem walcowatym, który albo wrasta w podścielisko szyjki, tworząc gruczoły cewkowe (n.sz.m. gruczołowa) albo rozrasta się na zewnątrz w postaci cienkich brodawek (n.sz.m brodawkowata). Obie powyższe postaci nadżerki mają tendencje do samowyleczenia: wielowarstwowy nabłonek płaski pojawia się ponownie i wypiera nabłonek walcowaty – fazę tę określa się jako n.sz.m. w stanie gojenia. Kiedy nabłonek wielowarstwowy płaski całkowicie pokryje n.sz.m. oraz wypełni także cewki gruczołowe, następuje wygojenie. Jeśli proces gojenia zostaje zahamowany i tylko część nadżerki pokryta jest wielowarstwowym nabłonkiem płaskim, a pozostała część nabłonkiem walcowatym, tworzy się stan częściowo wygojony, postać tę uważa się za stan przedrakowy. Objawami są upławy, bóle krzyża, krwawienia po stosunkach. Leczenie zależy od wyników badań cytologicznych lub histologicznych. Może polegać na miejscowym stosowaniu leków przeciwzapalnych, przyżeganiu chemicznym, elektrokoagulacji lub elektrokonizacji szyjki. Czasami są wskazania do amputacji szyjki, a nawet usunięcia macicy. Powstaniu nadżerki sprzyjają poporodowe lub poporonieniowe uszkodzenia szyjki.
Nadżerka szyjki macicy
