Jest typowym objawem w chorobach zapalnych i nowotworowych oczodołu. Polega on na wysunięciu oka ku przodowi, a często równocześnie ku dołowi, do boku lub na górze. W ciężkich przypadkach zapalenia oczodołu naciek zapalny przechodzi w ropny, powstaje ropowica oczodołu. Stan może być groźny, może doprowadzić do zapalenia opon mózgowych lub ogólnego zakażenia. Wytrzeszcz gałek ocznych może wystąpić, jako jeden z głównych objawów Choroby Basedowa, wywołanej nadczynnością tarczycy. Niekiedy wytrzeszcz w tej chorobie może być tak duży, że gałki oczne wysuwają się przed powieki, a ponieważ w tym stanie nie mogą być przykryte i chronione przez powieki, powstają ciężkie owrzodzenia rogówek i utrata wzroku. Wytrzeszcz ten ma charakter postępujący, a czasem złośliwy, może być jednostronny, ale najczęściej jest obustronny. Wytrzeszcz oka może pojawić się również w pewnych zaburzeniach rozwoju czaszki, np. czaszce wieżowej – oczodoły mogą być bardzo płytkie, wskutek czego gałki oczne są wystające i naśladują wytrzeszcz. Natomiast wytrzeszcz tętniący oczodołu jest zwykle następstwem tętniaka tętnicy wewnętrznej szyjnej lub którejkolwiek z jej gałązek. W przypadku wytrzeszczu gałki ocznej wskazane jest szybkie, energiczne leczenie ogólne, a często operacyjne.
Wytrzeszcz oka
