Jest to najcięższa postać toksykomanii, stanowiąca rodzaj przewlekłych zatruć świadomych, a rozwijająca się w wyniku systematycznego używania substancji o swoistym działaniu na układ nerwowy i psychikę człowieka.
Narkomania charakteryzuje się:
1) nieodpartym pragnieniem, potrzebą lub wewnętrznym przymusem stałego zażywania środka odurzającego i chęcią zdobycia go wszelkimi sposobami i za każdą cenę;
2) stałym dążeniem do zwiększenia dawki;
3) występowaniem zależności psychicznej, a często także fizycznej;
4) występowaniem zespołu objawów abstynencji w razie nieotrzymania odpowiedniej ilości środka;
5) postępująca szkodliwością skutków dla jednostki i społeczeństwa. W prognozowaniu pomyślnego wyniku leczenia narkomanii wyróżnia się dwa czynniki: zdolność do wypracowania stabilnego i satysfakcjonującego trybu życia oraz zmiana miejsca zamieszkania w okresie abstynencji.
Leczenie krótkotrwałe, choć może stanowić konieczny etap wstępny, nie daje trwałych rezultatów. Zwykle polega ono na detoksykacji (niektórzy narkomani w okresie uzależnienia przechodzą setki takich zabiegów). Jeśli detoksykacja połączona jest ze stałą terapię, osiąga się lepsze wyniki. Najwięcej przypadków powrotu do zażywania narkotyków zdarza się w pierwszym tygodniu po detoksykacji.
