Jest schorzeniem polegającym na występowaniu zaburzeń trawienia i wchłaniania w jelicie cienkim, związanym z nietolerancją glutenu zawartego w zbożach. Prowadzi do zaniku błony śluzowej jelita cienkiego, utrudniając wchłanianie substancji pokarmowych z pożywienia, szczególnie tłuszczów. Może przebiegać bez objawów. Dwukrotnie częściej występuje u kobiet. U dzieci może pojawić się już około 1. roku życia. Towarzyszy temu zahamowanie lub spowolnienie tempa wzrostu dziecka, niedobór masy ciała, wymioty, biegunki, bladość skóry i osłabienie mięśni. U starszych to przede wszystkim: anemia, opóźnienie dojrzewania płciowego, zmiany skóry, biegunki, utrata apetytu i masy ciała, a nawet depresja i padaczka. Często choroba uwarunkowana jest genetycznie. Celiakię rozpoznać można podczas badań serologicznych, wycinka błony śluzowej jelita cienkiego i badań genetycznych. U małych dzieci można rozpoznać objawy kliniczne. Podstawą leczenia jest stosowanie przez całe życie diety bezglutenowej, a więc wyeliminowaniu wszystkich produktów otrzymywanych z pszenicy, jęczmienia i żyta, czasem owsa. W wielu miastach można kupić specjalną żywność dla ludzi chorych na celiakię. W celu zmniejszenia ryzyka zachorowania u niemowląt, zaleca się podawanie kaszek i innych pokarmów zawierających gluten dopiero po ukończeniu 2. roku życia. Niestosowanie diety może prowadzić do wielu powikłań, a nawet raka gardła lub jelita, niepłodności, poronień albo osteoporozy i patologicznych złamań. Na liście zakazach produktów znajduje się wiele rodzajów pieczywa, kasze, makarony oraz ciastka i herbatniki.
Celiakia (enteropatia glutenowa)
